Adagium van portrettist Martien Hendriks:
"Herkenning is meer dan gelijkenis"
GEMERT - Ik trof kunstenaar Martien Hendriks
termidden van wat hij - met een zweem van ironie -
zijn postnatrale depressie noemde. Immers, het
moeten afstaan van een geestenkind - in dit geval
het standbeeld van Hub en Rie van Doorne - is voor
de vormgever in kwestie geen sinecure. Martien:
"Je verliest je boreling vlak na een draagperieode van
2 1/2 jaar en een tamelijk voorspoedige bevalling.
Dit afscheid heeft iets weg van een rouwproces.
Misschien helpt dit intervieuw mij bij de verwerking"
DRIE DAGEN na de feestelijke onthulling van
het duobeeld van de DAF pionier en zijn
echtgenote in Deurne, zitten we in de in de
Gemertse woon- en werkkamer van de man
die zijn expressieve negotie verbonden heeft
aan het predikaat Ruimtelijke Verbeelding.
Met Martien Hendriks blik ik terug op een
memorabel moment in de artistieke
geschiedenis van een alom gerespecteerde
kunstenaar. De kranten waren er vol van en
de televisiejournaals lieten zich niet
onbetuigd. Het was premier Balkenende die
hoogstpersoonlijk naar Deurne kwam om-samen met de twee nog in leven
zijn de
kinderen van het echtpaar van Doorne - het
beeld aan de openbaarheid prijs te geven.
Martien: "Voor mij als maker was de onthulling
een climax en een anticlimax tegelijk. De
verwachtingen waren hoog gespannen. Heel
Nederland zag toe. Alles dient op het moment
suprême pico belo in orde te zijn. Ik ben een
perfectionist. Voor mezelf leg ik de lat
bijzonder hoog. Nog afgezien van de
ontwerpfase was ik maandenlang - psychisch
en fysiek - dagelijks met het vervaardigen van
het beeld bezig. Al vanaf het begin van mijn
loopbaan heb ik een grote affiniteit met het
vervaardigen van portretten. Het model laten
herleven is mijn liefhebberij. Daarbij is
herkenning meer dan gelijkenis."
MARTIEN recapituleert:
"Mijn intentie is van meet af
aan geweest: het paar van Doorne op invoelbare wijze
terug te geven aan de Deurnese gemeenschap. De
betekenis voor Deurne van beide echtelieden blijkt
bijzonder groot, economisch en sociaal gezien. Hub
timmerde aan de weg als de doener, de ondernemer.
Rie was de stille kracht op de achtergrond. Ik ben
door de Stichting Vriendenkring 'Ons Deurne' uit 3
gegadigden uitverkoren. Toen duidelijk werd dat mij
de opdracht was vergund, hechte ik al snel een soort
van werktitel aan het beeld in wording: 'Op de
achtergrond aan zijn zijde.' Het standbeeld staat op
een prominente plek in het Hub van Doornepark aan
de Helmondseweg in Deurne. Mensen die het park in
lopen zouden het gevoel kunnen krijgen Hub en Rie
tijdens een van hun vele wandelingen door het dorp
pardoes tegen het lijf te lopen. Een persoonlijke
ontmoeting met een bewogen verleden behoort tot de
mogelijkheden. Ik als kunstenaar wilde dienstbaar
zijn aan de behoefte van de mensen om te gedenken.
De minister president noemde van Doorne de
Nederlandse Henry Ford. Even selfmade, net zo
innovatief en doortastend. Ook voor Rie valt een
roemruchte evenknie te bedenken. Ik heb hen
simpelweg de menselijke maat genomen."
Al vanaf de foto in de krant straalt het brons warmte
af. Ik denk dat Martien Hendriks de humane dimensie
fabelachtig heeft weten te fixeren. U moet vooral zelf
eens het beeld gaan bekijken in het hart van Deurne.
Als u dat volgende week doet, dan kunt u in één
beweging ook de mini-expositie van Martien Hendriks
bezoeken in de hal van het gemeentehuis. Tot einde
week 35 staan daar twee vitrinekasten opgesteld met
procesfoto's en ander werk van de Beeldenbedwinger
van het Binderseind. Ongetwijfeld zult u er een
exemplaar aantreffen van de prachtig opengewerkte
beeldenaar van het paar Van Doorne. Martien: "Mij
werd gevraagd een kleinood te bedenken bij wijze van
herinneringstrofee voor de deelnemers aan het DAF
defilé langs het nog jonge standbeeld. Dit is het
geworden." Het etui alleen al - uitgevoerd in de vorm
van de neus van een DAF - is een kunstwerkje op
zich, evenals het toegevoegde slimme staandertje.
'Van Doornes Glorie' valt er als randschrift te lezen.
"Martien, je hebt niets aan het toeval overgelaten."
Martien beaamt mijn hardop denken.
"Scheppingskracht is een gave die verplichtingen
met zich meebrengt. Ik ben geen solist. Ik stel er
belang in mijn maatschappelijke verantwoordelijkheid
als vormgever zeer serieus te nemen."
We praten nog even na over de
wordingsgeschiedenis van het beeld, de presentatie
ervan en de zorgvuldige situering van het kunstwerk
in een groene omgeving.
Er zou een boekwerkje over te schrijven zijn. Een
aspect intrigeert mij nog in het kader van dit artikel.
Hoe is Martien Hendriks zo dicht bij het onderwerp
van zijn verbeelding uit kunnen komen? Door me in
het onafscheidelijke koppel Van Doorne te
verdiepen. Ik heb stapels foto's door mijn handen
laten gaan. Door stapels tijdschriften heb ik mij
geworsteld. Gedenkboeken heb ik gelezen en de
voorradige filmreportages heb ik gezien.
Ik sprak met de naaste familieleden.
Aan de gesprekken met gildenbroeder
Hubert Engelen heb ik tijdens de vertaalslag veel
gehad. Ik ben het echtpaar Van Doorne nooit in
levende lijve tegen gekomen. Door toedoen van
Hubert en zijn uitgebreide documentatie kregenHub
en Rie voor mij gestalte. Het werden mensen van
vlees en bloed, die met behulp van boetseerklei in
brons zijn weergegeven. De vlotte, losse toets die ik
probeerde te treffen zal in de loop der maanden
hopelijk volledig tot zijn recht komen.
De glans van de beschermwas maakt plaats voor
een patinalaagje. Hub en Rie zijn 18 augustus 2007
begonnen de tijd te trotseren."
Bron: Gemerts nieuwsblad, foto's Ton Hartjens
